E211 Sodyum Benzoat

E211

Sodyum Benzoat  Molekül Formülü:  C7H5NaO2
Sodyum benzoat beyaz renkte ve katıdır. Gıda katkıları listesinde E211 olarak kodlanmıştır. Sodyum benzoat bir kimyasal tuzdur. Benzoik asidin sodyum bikarbonat, sodyum karbonat veya sodyum hidroksit ile nötralizasyonu sonucunda elde edilir.

E211 kozmetik, gıda ve ilaç endüstrisinde kullanılan en eski kimyasal
koruyucular arasındadır. Genel olarak en çok maya ve bakterilere karşı aktif, küflere karşı daha az aktif bir koruyucu olan Sodyum benzoat düşük maliyeti ile tercih edilmektedir. Ancak bu maddenin dar bir pH aralığında etkin olabilmesi ve bazı gıdalarda ve özellikle meyve sularında istenilmeyen lezzet oluşturması nedeni ile düşük düzeylerde ve potasyum sorbat ile kombine olarak kullanılmaktadır.

Özellikle alkolsüz içeceklerde maya ve küf oluşumuna karşı koruyucu olarak kullanılmaktadır. Sodyum benzoat doğada saf halde bulunmaz. Fakat türevlendiği benzoik asit birçok hayvan ve bitkide doğal olarak bulunur. Elma, tarçın, kuru erik, sarımsak ve ham karanfil gibi gıdalar benzoik asit içeren gıdalara örnek olarak verilebilir.

Gıda sektöründe gazlı içecekler ve benzeri meşrubatlarda, turşularda, ketçap ve benzeri soslarda, marmelat ve reçellerde, margarin, zeytin üretiminde, işlenmiş balık ürünlerinde ve şekerlemelerde % 0,1-0,2 aralığında yaygın olarak kullanılır. Ülkemizde ise en çok % 0,1 oranında kullanılabilmekte ve daha fazlasına izin verilmemektedir. Benzoatlar özellikle çocuklarda astım ve egzamaya neden olmaktadır. Canlı metabolizmasında % 0,1 konsantrasyonda 0,5 gr sodyum benzoattoksin etkisi tölere edilebilmektedir. Daha fazla doz aşımlarında mide bağırsaklardan hızlı ve tamamen alınması zehirlenme etkisi yapmaktadır.

Kaynak:

Çakmaklı S, Çelik İ. Gıda Katkı Maddeleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi.
Erzurum, 1994