Max Weber

Max Weber (1864-1920)

Sosyolojinin tartışmasız üç büyük kurucusundan birisi olarak kabul edilen ve çalışmaları günümüz sosyologları için halen ilham kaynağı olarak görülen Max Weber Almanya’da Erfurt’da dünyaya geldi. Heidelberg, Berlin ve Göttingen Üniversitelerinde çalıştı. 1902’de Alman Sosyoloji Derneğinin kurucuları arasında yer aldı.

Weber, Durkheim gibi sosyolojinin bağımsız bir disiplin olarak gelişmesine yaptığı katkılardan dolayı sosyolojik düşünce tarihi içinde önemli bir yere sahiptir. Ancak Weber, doğa bilimleri ile kültür bilimleri arasında kesin bir ayrım yapan Alman felsefe geleneğinde yetişmiştir. Bu bakımdan Weber’in bilim anlayışı, doğa bilimleri ile sosyal bilimler arasında önemli bir fark görmeyen pozitivist yaklaşımdan önemli açılardan ayrılır. Bu nedenle de sosyolojinin konusu hakkında Durkheim’dan tamamen ayrılır.

Öte yandan Weber ile Marx’ın çalışmaları karşılaştırıldığında; Marx temelde bir kapitalizm teorisi sunarken Weber’in esas olarak bir rasyonelleşme teorisi sunduğu görülür.

Weber’in çalışmalarının genel olarak modern toplumlarda, özellikle de Batı’da yükseliş halinde olan rasyonelleşme sürecinin kavranması çabalarına oldukça önemli ve zengin bir katkı sağladığı kabul edilir. Weber’in yorumlayıcı sosyolojik yaklaşımı, toplumsal eylem analizi, ideal tip yaklaşımı, rasyonelleşme ve bürokrasi teorisi, toplumsal sınıf, din ve kapitalizm analizi sosyolojik teorinin gelişimine özellikle önemli katkılar sağlamıştır.

En önemli eserleri arasında Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu (1905), Ekonomi ve Toplum: Yorumlayıcı Sosyolojinin Bir Taslağı (1922) ve Sosyal Bilimlerin Yöntemi (1949) yer almaktadır.